Als onderdeel van haar zen-opleiding kreeg Ingeborg een tijdje geleden een koan op van de meester: “Zwart = Wit”. Ze vertelde daar over, en liet me later ook weten wat de bedoeling was geweest van deze (schijnbare?) tegenstelling. Ik vond het een interessant concept, en toen we bij de boekbindcursus een ‘dubbelboek’ gingen maken, gebruikte ik deze koan als inspiratie voor de vormgeving.

We begonnen ‘simpel’: een dubbel pamflet. Dit bestaat uit een strook fotokarton, in een Z-vorm gerild, met in de rillen een (klein) katerntje ingenaaid met een cahier- of pamflet-steek. De katernen zijn gevouwen uit A5, dus uiteindelijk is het formaat van het geheel A6. Een kleine vingeroefening voor het ‘echte’ werk: een dubbelboek met twee ingenaaide boekblokken en een harde kaft.

Ik had bedacht dat het dubbelboek in zowel zwart als wit linnen uitgevoerd zou moeten worden. Ik heb ook zwarte en witte folie, dus ik zou de tekst met de foliepen aan kunnen brengen. Maar het leek me ook leuk om beide teksten (‘Zwart’ en ‘Wit’) op elk voorplat te hebben — maar twee keer een tekst in dezelfde kleur folie is niet zo leuk, en ook niet volgens de koan-kaart. Blinddruk (pregen) dan maar? Ik pakte een stukje afval-bord, plakte daar een stukje afval-linnen op, zette een tekst in 24 punts Gill Sans (het favoriete font van Hans, de boekbindleraar) en drukte (zonder inkt) helemaal door. Ziehier het resultaat! De letters zijn mooi diep en de lijnen zijn strak. Ik was eventjes bang dat het linnen zou scheuren in de ‘voegen’, maar dat bleek niet het geval.

Ik ging aan de slag met het eerste koan boek, met een gemeenschappelijke rug. Het resultaat beviel me goed!

 

Op de witte kant staat bovenaan in zwarte folie ‘Zwart’ en in blinddruk ‘Wit’ — allebei in Gill Sans 24pt. Op de zwarte kant staat bovenaan in witte folie ‘Wit’ en in blinddruk ‘Zwart’. De boekblokken hebben ook een bijpassend kapitaalband gekregen. Je kunt op deze foto ook goed zien dat de twee boekblokken hetzelfde rugbord hebben.

We hebben nog een model dubbelboek gemaakt: een ‘drie-rug’, waarbij de twee boeken naast elkaar zitten, met een derde rug er achter.

Voor de drierug koos ik voor de buitenband grijs linnen (ergens tussen zwart en wit in). De voorkanten van de twee boeken zijn weer van folie en blinddruk voorzien. Ik vind het een leuk concept: je kunt de twee boeken ook naast elkaar open slaan: bijvoorbeeld links een mooie plaat en rechts de toelichting erbij. De drierug is niet zo netjes geworden als ik had gewild, maar al doende leert men — wat natuurlijk ook de bedoeling van de oefening was.

Ik denk dat als er eens iets voorbij komt wat hier goed past, ik zeker nog eens een dubbelboek ga maken!